Hiện nay, toàn huyện đã hoàn thành gieo cấy và tiếp tục chăm sóc lúa Xuân 2020. Tổng diện tích lúa gieo cấy đạt 2.908,2 ha; Trà 1 đang đẻ nhánh rộ - cuối đẻ nhánh, trà 2 đang trong giai đoạn đẻ nhánh – đẻ nhánh rộ. Cây lúa nhìn chung sinh trưởng, phát triển tốt.

Liên tục trong 4 kỳ (kỳ 9,10,11,12), Trạm trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện đã tổ chức tổng điều tra đầu vụ và điều tra bổ sung, đánh giá tình hình sinh vật gây hại (SVGH) và nhận định tình hình SVGH trong vụ lúa Xuân 2020. Kết quả cụ thể như sau:

I. MỘT SỐ SINH VẬT GÂY HẠI (SVGH) CHÍNH VÀ DỰ BÁO:

1. Chuột hại:

* Hiện tại: Mức độ gây hại thấp hơn năm 2019 nhưng phát sinh sớm, quy mô rộng hơn so với TBNN. Tỷ lệ dảnh hại phổ biến 1 – 2 %, cao 4,0 - 6,0%, cục bộ ổ 8,0 - 10 % (Thị trấn Yên Lập); diện tích hại 79 ha (chủ yếu hại nhẹ). Trong thời gian từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 3, các địa phương trong huyện đã chỉ đạo triển khai diệt chuột tập trung. Tuy nhiên, một số diện tích lúa Trà 1 cấy sớm thu hút chuột gây hại, áp dụng biện pháp xua đuổi chuột bằng nilon mà không tổ chức diệt chuột tập trung nên hiệu quả kém, chuột vẫn tiếp tục gây hại mạnh.

* Dự báo trong vụ: Chuột tiếp tục di chuyển, sinh sản và gia tăng số lượng từ nay đến cuối vụ, nhất là tại những khu đồng diệt chuột chưa tốt, khu đồng ven làng, trang trại, gò đống, ven đồi,... Mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng cấy giống lúa thơm, nếp, ... .Các xã cần chú ý: Hưng Long, Đồng Lạc, Ngọc Đồng, Ngọc Lập,Thị trấn Yên Lập...

2. Bệnh đạo ôn lá:

* Hiện tại: Nguồn bệnh đã xuất hiện trên các trà lúa ở hầu hết các xã, trên các giống J02, TBR225, Nhị ưu số 7, Nhị ưu 838, một số giống nếp,.... Tỷ lệ bệnh phổ biến 0,5 - 1%; cao 2 - 4%; tại các khu đồng, xứ đồng có nguồn bệnh từ những vụ trước: khu Đồng Cả thị trấn Yên Lập, khu 2 xã Xuân Viên, khu 6 xã Mỹ Lung, Khu Đồng Thanh xã Đồng Lạc, Khu Quang Trung xã Phúc Khánh...

* Dự báo:  Trong điều kiện thời tiết mát, trời âm u, có mưa phùn, ẩm độ không khí cao, cây lúa được bón bổ sung dinh dưỡng, nhất là đạm, bệnh đạo ôn lá sẽ phát sinh và lây lan nhanh, gây hại mạnh trên diện rộng ở tất cả các trà lúa, đặc biệt là trên các giống mẫn cảm (TBR225, Nhị ưu số 7, Nhị ưu 838, một số giống nếp,..) và các ổ bệnh của vụ trước. Đạo ôn lá xuất hiện sẽ có nguy cơ cao xuất hiện đạo ôn cổ bông, cổ gié từ giữa tháng 4 đến đầu tháng 5, khi đó sẽ thiệt hại rất lớn tới năng suất. Các xã cần chú ý: Mỹ Lung, Mỹ Lương, Lương Sơn, TT Yên Lập, Đồng Lạc, Ngọc Đồng, .... Đặc biệt là đối với những vùng, cánh đồng gieo cấy nhiều các giống lúa chất lượng.

3. Bệnh khô vằn:

* Hiện tại: Bệnh đã xuất hiện sớm hơn so vời cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ hại phổ biến 1,3 - 4,0%; cao 6 - 8% .

* Dự báo: Bệnh khô vằn sẽ tiếp tục phát sinh, phát triển và gây hại từ nay đến cuối vụ. Bệnh hại nặng trên những ruộng cấy dày, bón nhiều đạm, bón không cân đối.

4. Rầy các loại:

* Hiện tại: Đã xuất hiện rải rác tại tất cả các xã, thị trấn. Mật độ phổ biến 2 - 8 con/m², Cao 16 - 20 con/m², phát dục chủ yếu là tuổi 3,4,5. Hiện tại chưa phát hiện rầy lưng trắng và rầy xanh đuôi đen mang vius gây bệnh.

* Dự báo: Rầy tiếp tục tích lũy mật độ, có xu hướng gia tăng nhanh về cuối vụ, cần theo dõi chặt chẽ. Tiếp tục điều tra, bắt mẫu rầy xanh đuôi đen, rầy lưng trắng để phân tích, giám định nguồn bệnh, chủ động xử lý và phòng trừ sớm. Các xã cần chú ý: Đồng Lạc, TT Yên Lập, Lương Sơn, Ngọc Đồng, Mỹ Lun ....

5. Các đối tượng khác: Bệnh sinh lý, Ốc bươu vàng, ruồi đục nõn gây hại nhẹ. Bọ xít đen xuất hiện rải rác.

II. BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO PHÒNG TRỪ:

1. Nhận định cao điểm phòng trừ SVGH vụ Xuân 2020:

Sau cấy, điều kiện thời tiết thuận lợi, cây lúa phát triển nhanh, một số đối tượng SVGH xuất hiện và gây hại sớm hơn TBNN, quy mô và mức độ hại có thể cao hơn cùng kỳ 2019 và TBNN nếu không được chỉ đạo phòng trừ kịp thời. Dự kiến từ nay đến cuối vụ cần tập trung chỉ đạo phòng trừ 02 đợt:

- Đợt 1: Thời gian từ nay đến 10/4/2020, tiếp tục tập trung chỉ đạo diệt chuột, phòng trừ triệt để các ổ bệnh đạo ôn lá, bệnh khô vằn.

- Đợt 2: Thời gian từ 10/4 - 15/5/2020, cần chú trọng phòng trừ đạo ôn cổ bông trên diện tích trỗ sớm của trà 1, nhất là những diện tích đã nhiễm đạo ôn lá; phát hiện sớm và phòng trừ rầy các loại, sâu đục thân, bệnh khô vằn, bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn...

2. Biện pháp chỉ đạo:

Để đảm bảo an toàn cho sản xuất, góp phần đảm bảo an ninh lương thực trên địa bàn huyện, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện đề nghị UBND các xã, thị trấn kiện toàn BCĐ sản xuất của địa phương, phân công thành viên và Tổ khuyến nông xã đến cơ sở kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, chuột hại ở các khu đồng, xứ đồng cụ thể:

- Đẩy mạnh chăm sóc lúa và các cây trồng khác theo chương trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), thâm canh lúa cải tiến (SRI) như bón phân cân đối, tập trung, điều tiết nước hợp lý giúp cây khoẻ hạn chế tác hại của sâu bệnh.

- Thực hiện đúng quy trình kỹ thuật quản lý bệnh lùn sọc đen và bệnh vàng lụi hại lúa (vàng lá di động). Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, nắm chắc diễn biến dịch hại và phòng trừ kịp thời những ổ sâu bệnh vượt ngưỡng theo hướng dẫn của Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện và ban chỉ đạo sản xuất của địa phương.

3. Biện pháp kỹ thuật phòng trừ:

- Chuột hại: Tiếp tục diệt chuột thường xuyên bằng bả sinh học, thuốc trừ chuột hóa học có trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam, ví dụ như bả trộn sẵn Broma 0.005AB,..., thuốc Ranpart 2%D, Cat 0.25WP, Rat K 2% DP, Rat-kill 2% DP, ...

- Bệnh đạo ôn lá: Khi phát hiện ruộng chớm bị bệnh, dừng bón các loại phân hoá học và thuốc kích thích sinh trưởng. Trong điều kiện thời tiết đang thuận lợi cho bệnh phát sinh và gây hại cần phòng trừ ngay bằng các loại thuốc, ví dụ như: Fu-army 30WP, Sako 25WP, Abenix 10FL, Ka-bum 650WWP, Funhat 40WP, Katana 20SC, Sieubem 777WP, A.V.T 5SC, Som 5SL, Difusan 40EC, ...

Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Yên Lập thông báo và kính đề nghị UBND các xã, thị trấn quan tâm chỉ đạo./.