I. TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI TRONG THÁNG 3/2020

1. Trên lúa xuân:

- Bệnh đạo ôn lá: Bệnh xuất hiện và gây hại rải rác tại Thụy Vân, Kim Đức, Minh Phương, Sông Lô, Thanh Miếu, …Tỷ lệ bệnh phổ biến 0,1 - 0,4%, cao 8,1- 9,2%, cục bộ 15% (Thụy Vân, Kim Đức). Diện tích nhiễm 2 ha, trong đó nhiễm nhẹ 1,9 ha, nhiễm trung bình 0,1 ha.

- Bệnh khô vằn: Phát sinh và gây hại trên các trà; Tỷ lệ bệnh phổ biến 0,5 - 1,2%, cao 11,2 %. Diện tích nhiễm 11,3 ha nhiễm nhẹ.

- Chuột: Tỷ lệ dảnh hại phổ biến 0,05 - 0,16%, cao 2,6%. Diện tích nhiễm  24,0 ha nhiễm nhẹ.

- Các đối tượng: Bệnh bạc lá, rầy các loại, sâu đục thân, ruồi đục nõn, … hại rải rác.

2. Trên ngô: Sâu keo mùa thu, bệnh khô vằn, bệnh đốm lá hại nhẹ. Chuột hại cục bộ.

II. DỰ BÁO TÌNH HÌNH SINH VẬT GÂY HẠI THÁNG 4/2020

1. Trên lúa xuân:

- Bệnh đạo ôn: Theo dự báo của Đài khí tượng thủy văn khu vực Việt Bắc, từ 01-10/4 trời tiếp tục có mưa, độ ẩm không khí cao, nhiều mây, âm u, có mưa phùn, đêm và sáng trời lạnh. Cây lúa được bổ sung đạm do bón đón đòng nên cũng là điều kiện để bệnh phát triển nhanh. Bệnh đạo ôn sẽ  tiếp tục phát sinh và gây hại, có thể gây cháy chòm, ổ trên lá nếu không phòng trừ tốt, đồng thời là nguồn bệnh hại trên cổ bông, cổ gié gây thiệt hại lớn về năng suất đặc biệt là trên các giống mẫn cảm như: giống J02, TBR225, Thiên ưu 8, BC15, lúa nếp, Xi 23, X21, .... Các phường, xã cần chú ý: Thụy Vân, Kim Đức, Minh Nông, Minh Phương, Sông Lô, Phượng Lâu, ...

- Bệnh khô vằn: Bệnh tiếp tục phát sinh, lây lan và gây hại trên tất cả các trà lúa, mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ hại nặng trên những ruộng lúa rậm rạp, bón nhiều đạm và bón phân không cân đối, nhất là trên diện tích lúa đang làm đòng. Tất cả các phường, xã cần lưu ý chỉ đạo phòng trừ.

- Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Có khả năng gây hại mạnh hơn TBNN. Trong tháng 4, khi thời tiết chuyển mùa thường sẽ có những cơn mưa rào kèm theo dông lốc, bệnh sẽ phát sinh, lây lan và gây hại bộ lá đòng trên tất cả các trà lúa; mức độ hại nhẹ đến trung bình, cục bộ ổ nặng, cần lưu ý trên các giống lúa có bản lá to, mềm, ruộng bón nhiều đạm, bón phân không cân đối. Các phường, xã cần chú ý: Thụy Vân, Minh Phương, Kim Đức, Phượng Lâu, Sông Lô, Thanh Đình, ...

- Chuột: Tiếp tục gây hại cục bộ, đặc biệt đối với những nơi gần đồi gò, khu chợ, dân cư, khu đồng có trang trại chăn nuôi, nghĩa trang, ven đường lớn có trồng cỏ voi,.... .

- Rầy các loại tiếp tục tích lũy mật độ và có khả năng gây hại mạnh hơn so với TBNN, gây hại vào cuối tháng 4 trở đi trên những diện tích lúa phơi màu đến ngậm sữa. Các phường, xã cần lưu ý những ổ rầy gây hại của năm trước: Kim Đức, Thụy Vân, Phượng Lâu, Hùng Lô, ... .

- Ngoài ra cần lưu ý: Bọ xít dài gây hại trên những ruộng lúa thơm, ruộng lúa trỗ trước so với đại trà. Sâu đục thân, sâu cuốn lá nhỏ gây hại rải rác.

2. Trên ngô xuân:

 Sâu keo mùa thu, sâu đục đục bắp gây hại nhẹ; Chuột gây hại cục; Bệnh khô vằn, bệnh đốm lá nhỏ, rệp cờ hại rải rác.

III. BIỆN PHÁP KỸ THUẬT PHÒNG TRỪ

1. Trên lúa:

- Bệnh đạo ôn: Khi ruộng bị bệnh cần giữ nước trong ruộng, dừng bón các loại phân hoá học, phân qua lá, thuốc kích thích sinh trưởng. Trong điều kiện thời tiết âm u, ẩm độ cao, cần phòng trừ ngay khi ruộng chớm bị bệnh, đặc biệt là các ruộng đòng già, chuẩn bị trỗ bằng các loại thuốc đặc trị đạo ôn có trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam, ví dụ như: Fu-army 30WP/40EC, Fuji-One 40WP/400EC, Katana 20SC, VeryGold 80WP, Lúa vàng 20WP, Trizole 75WP, Ka-bum 650WP, Funhat 40WP, Bamy 75WP,... . Nếu ruộng bị nặng cần phải phun kép (2 lần) lần 2 cách lần 1 từ 5 - 7 ngày; ruộng chuẩn bị trỗ đã bị nhiễm đạo ôn lá thì nhất thiết phải phun phòng trừ đạo ôn cổ bông khi lúa trỗ thấp tho và sau khi lúa trỗ hoàn toàn.

- Bệnh khô vằn: Khi ruộng lúa nhiễm bệnh có tỷ lệ dảnh hại trên 20%, tiến hành phun trừ bằng các loại thuốc có trong danh mục, ví dụ: Chevin 5SC, Saizole 5SC, Valicare 8SL, Lervil 50SC, Jinggangmeisu 3SL, Valivithaco 5SL,...), pha và phun theo hướng dẫn kỹ thuật trên bao bì.

- Bệnh bạc lá, đốm sọc vi khuẩn: Sau mưa dông, cần kiểm tra ngay đồng ruộng. Nếu phát hiện ruộng chớm bị bệnh, cần dừng ngay việc bón phân hóa học, nhất là đạm và thuốc kích thích sinh trưởng, phun phòng trừ ngay bằng các thuốc như: Starwiner 20WP, No-vaba 68WP, Xanthomix 20WP, Sasa 25WP, Som 5SL,.... Những ruộng bị bệnh nặng cần phun kép (2 lần) cách nhau 5 - 7 ngày.

2. Trên ngô xuân:

- Tiếp tục đánh chuột bằng các biện pháp để hạn chế chuột gây hại đảm bảo an toàn cho sản xuất.

- Phòng chống sâu keo mùa thu bằng biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp: Ngắt tiêu diệt ổ trứng, bắt giết trưởng thành. Sử dụng bẫy bả chua ngọt để bắt diệt trưởng thành. Khi mật độ sâu non từ  4 con/m² trở lên. Sử dụng một số hoạt chất (Emamectin benzoate, Bacillus thuringiensis, Spinetoram, Indoxacarb, Lufenuron) ví dụ như thuốc: Emaben 2.0 EC, Dylan 2.0 EC; Tasieu 3.6EC, Angun 5WG, Actimax 50 WG, Emagold 160SC,...); Indoxacarb (ví dụ như: Clever 300WG, 150SC; Millerusa 400SC, Indogold 150SC...).

Lưu ý: Chỉ sử dụng các thuốc có trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam, pha và phun theo hướng dẫn ghi trên bao bì, chú ý đảm bảo thời gian cách ly. Khi sử dụng thuốc BVTV xong phải thu gom bao bì để đúng nơi quy định của địa phương./.